To μήνυμα ήταν σαφές: Όχι οριζόντια μέτρα στήριξης. Το Eurogroup για ακόμη μια φορά έστειλε το μήνυμα πως τα μέτρα στήριξης που παίρνουν οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αφορούν μόνο τους ευάλωτους πολίτες. Οι κυβερνήσεις έχουν μέχρι στιγμής δαπανήσει συνολικά περίπου το 1,25% του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ για ενεργειακή στήριξη μέσα σε αυτό το έτος, δηλαδή περίπου 200 δισ. ευρώ.
Οι νέοι κανόνες της ΕΕ για την ενεργειακή κρίση που έχουν σφραγιστεί και από την τελευταία Σύνοδο Κορυφής, επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συλλέγουν κεφάλαια από τα πλεονάζοντα κέρδη του ενεργειακού τομέα και να τα αναδιανέμουν στα πιο ευάλωτα άτομα και εταιρείες στην ΕΕ, παρέχοντας άμεση υποστήριξη σε όσους αγωνίζονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Ο έκτακτος κανονισμός περιλαμβάνει τρία έκτακτα μέτρα:
1) μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον κατά 5% κατά τις ώρες αιχμής, γεγονός που θα μειώσει τη ζήτηση για φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ως εκ τούτου θα συμβάλει στη μείωση των τιμών.
2) ανώτατα όρια εσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Οι νέοι κανόνες επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συλλέγουν κεφάλαια από τα πλεονάζοντα κέρδη του ενεργειακού τομέα και να τα αναδιανέμουν στα πιο ευάλωτα άτομα και εταιρείες στην ΕΕ.
3) εξασφάλιση συνεισφοράς αλληλεγγύης από τις επιχειρήσεις ορυκτών καυσίμων.
Οι νέοι κανόνες είναι και προσωρινοί, όπως αναφέρεται άλλωστε και σε ανακοίνωση της Κομισόν, θα ισχύουν από την 1η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023.
Και εδώ το θέμα που ανακύπτει δεν είναι τόσο απλό, αφού τα περαιτέρω έσοδα που θα προκύψουν για το ταμείο ενεργειακής μετάβασης από φορολόγηση των εταιρειών ενέργειας και θα γεμίσουν το ΤΕΜ, θα πρέπει να κατευθυνθούν αποκλειστικά στα ευάλωτα νοικοκυριά.
Εάν βάλει κανείς κάτω τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί μέχρι τώρα για την ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα, θα διαπιστώσει πως όντως δεν είναι και τόσο στοχευμένα. Η επιδότηση για παράδειγμα του πετρελαίου κίνησης ήταν ένα οριζόντιο μέτρο. Μήπως άραγε ήταν και ο λόγος που δεν μπόρεσε να επανέλθει από τον Νοέμβριο;
Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και με την οριζόντια επιδότηση των 0,25 λεπτών για το πετρέλαιο θέρμανσης. Σύμφωνα με τον κανονισμό δεν είναι και τόσο εύκολο να ισχύει από το νέο έτος.
Το επόμενο μεγάλο θέμα που προκύπτει, βέβαια, είναι τι θα γίνει με τους λογαριασμούς ρεύματος, καθώς οι επιδοτήσεις διαμορφώνονται κάθε μήνα και εδώ φαίνεται πως είναι το μεγάλο αγκάθι. Πάντως, σύμφωνα με τον νέο έκτακτο κανονισμό της ΕΕ, από τον άλλο μήνα, θεωρητικά, δεν θα μπορούν να καλύπτονται όλοι οι λογαριασμοί οριζόντια όπως γίνεται έως τώρα, καθώς θα πρέπει να υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια ώστε να επιδοτούνται μόνο οι ευάλωτοι.
Τα μόνα μέτρα που γενικότερα εφαρμόστηκαν όλη αυτή τη περίοδο και θεωρούνται πιο στοχευμένα είναι τόσο η έκτακτη ενίσχυση των 250 ευρώ αλλά και το fuel pass.
