ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟ Κ. ΚΑΣΟΜΟΥΛΗ (25 Μαρτίου 2021 )
Μ. – Καλή σου μέρα σεβαστέ μου και ένδοξε Πατριώτη !
Κ.- Καλή μέρα και σε σένα .
Μ.- Σε χαιρετώ συχνά πυκνά , κάθε φορά που περνώ από δώ , πάντα με συγκίνηση και περηφάνια, αλλά δεν έκατσα να σου μιλήσω, ενώ ήθελα να σε ρωτήσω κάτι σοβαρό, πολλές φορές, δίσταζα όμως μη σε κακοκαρδίσω, μη και βαλαντωθείς για την κατάστασή σου εδώ που βρίσκεσαι στημένος με τη φοβερή και δοξασμένη σου πάλα στον αέρα, σαν έτοιμος να την «παίξεις» ξανά ενάντια σε κάθε αδικητή. Σήμερα όμως πήρα το θάρρος γιατί είναι η μέρα που γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Είμαστε στα 2021 και αυτόν το χρόνο θα σας ΤΙΜΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ ΕΣΑΣ όσοι προσφέρατε τα πάντα, δώσατε και τη ζωή σας την ίδια, θυσία για τη λευτεριά της Πατρίδα μας από τον βάρβαρο Οθωμανικό ζυγό.. Τιμούμε και την προσφορά του καθένα σας χωριστά. Και σένα με τήν οικογένειά σου ολόκληρη, με πρώτο και καλύτερο τον πατέρα σας που έπεσε ηρωικά στη μάχη της Νιάουσας, το Μήτρο, το Γιώργο, το Γιάννη. Από το παράδειγμά σας εμπνεύστηκαν πολλές γενιές και σε παρόμοιες καταστάσεις όταν περιέπεσε η Πατρίδα μας σε σκλαβιά όπως το 1940 1945, οι πραγματικοί πατριώτες ξεσηκώθηκαν εμπνευσμένοι από τους δικούς σας αγώνες του 1821.Οι αρχηγοί τούτης της νεότερης εξέγερσης καπεταναίοι λέγονταν και με ονόματα ηρώων της Επανάστασης του 21 ήταν γνωστοί. Πολέμησαν με απαράμιλλο θάρρος και αυταπάρνηση κατά των κατακτητών Γερμανών Βουλγάρων και Ιταλών. Και η Σιάτιστα είχε ένα τέτοιο καπετάνιο στην Εθνική Αντίσταση το θρυλικό Υψηλάντη. Την ελευθέρωσαν την Πατρίδα αλλά οι ευνοημένοι από καινούργιους προστάτες , οι περισσότεροι προσκυνημένοι και συνεργάτες των εχθρών, έγιναν κουμανταδόροι και άνοιξαν εμφύλιο σπαραγμό κατά των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Κάτι σου θυμίζει αυτό από τα χρόνια τα δικά σας που φυλάκιζαν και τιμωρούσαν οι άκαπνοι πολιτικάντηδες τους Αγωνιστές ,τους στρατιωτικούς της Επανάστασης . Αισχρά, ανέντιμα πράγματα αλλά έγιναν ! Ποτέ δεν έλειψαν οι προσκυνημένοι που τα καταφέρνουν και στήνουν το Δοβλέτι τους πάνω στο τίμιο αίμα των θυσιασμένων για τη Λευτεριά της Πατρίδας.
Κ.- Τα ίδια πράγματα! Πες μου να μάθω τα καθέκαστα τα μετά από μας. Σε ακούω προσεκτικά.
Μ.– Γιορτάζουμε λοιπόν τα 200 χρόνια, αλλά κάτω από δύσκολες καταστάσεις . Δεν θα έχουν οι γιορτές φέτος τη λαμπρότητα και τη συμμετοχή του κόσμου, όπως ταιριάζει. Έπεσε θανατικό εδώ κι ένα χρόνο από μια παράξενη αρρώστια σ όλον τον κόσμο και φυλαγόμαστε να μη μολυνθούμε ο ένας απο τον άλλο. Μέχρι τώρα στις μεγάλες επετείους της Επανάστασης όλο και κάποια αναποδιά συμβαίνει! Για τα 150 χρόνια, το 1971, είχαμε καθεστώς δικτατορικό . Ο βασιλιάς , (τον ίδιο χαβά ξέρεις πάντα οι βασιλιάδες ) με τους στρατιωτικούς την επέβαλαν με υπόδειξη και στήριξη ξένης δύναμης ,της Αμερικής ! Εσύ βέβαια θυμάσαι την Επανάσταση της Χώρας αυτής του 1776 που ενέπνευσε και σάς όπως και η άλλη Μεγάλη Επανάσταση, η Γαλλική, του 1879. Σήμερα οι Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι Μεγάλη δύναμη και ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις και ανοίγει πολέμους όπου θέλει όποτε θέλει . Οι δικτάτορες φυλάκισαν και εξόρισαν ξανά χιλιάδες Αγωνιστές της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ αλλά έκαμαν και ένα μεγάλο Εθνικό έγκλημα. Από υπαιτιότητά τους χάσαμε τη μισή Κύπρο. Την πήραν οι Τούρκοι το 1974. Σήμερα όμως που μιλάμε στα 2021 ο λαός μας περνάει κι άλλα ζόρια με βάρη ασήκωτα εκτός από την αρρώστια. Πρίν δέκα χρόνια η Ελλάδα μας ξανά χρεοκόπησε . Κακοκυβερνήθηκε από ανθρώπους αστόχαστους . Εξ αιτίας του χρέους ο λαός μας έπεσε σε φτώχια και δυστυχία μεγάλη. Θα θυμάσαι τις χρεωκοπίες του 1827 και του 1843 ;
Κ. Αν τις θυμάμαι ! Σκληρές ,ανυπόφορες καταστάσεις για το λαό.
Μ. Τούτη δώ είναι μυριάδες φορές χειρότερη. Τέσσερες γενιές θα κουβαλούν στις πλάτες τους τον Εθνικό τζερεμέ. Και στα 100 χρόνια από την Επανάσταση του 21 , πάλι δύστυχοι κι ανάποδοι καιροί . Ξανά πόλεμος με την Τουρκία . Μικρασιατική Καταστροφή με ένα εκατομμύριο πρόσφυγες ήρθαν στην Ελλάδα ξεριζωμένοι από τις αιώνιες πατρίδες της Μικράς Ασίας . ΣΤΕΝΑΧΩΡΕΣ καταστάσεις τυχαίνουν συχνά στην Ελλάδα μας, άλλοτε εξ αιτίας κακών κυβερνητών κι άλλοτε απο παρεμβάσεις των ξένων. Των μεγάλων δυνάμεων. Τα ίδια όπως τα ξέρεις και τάζησες στην εποχή σου. Όμως να ξέρεις την ελπίδα να αλλάξουμε τα πράγματα δεν θα τη χάσουμε ποτέ.. Και όσοι αγαπάμε πραγματικά την Πατρίδα, δηλαδή το λαό μας , θα το παλεύουμε και θα τα καταφέρνουμε όπως τότε κι εσείς που είχατε να τα βάλετε με θεούς και δαίμονες και τα βγάλατε πέρα
Κ.-Συμφωνώ και χαίρομαι που δεν το βάζετε κάτω. Πάντως να ξέρετε, κανόνας βασικός για κάθε Εθνική Επιτυχία είναι να ομονοούν οι περισσότεροι και προπαντός οι απλοί άνθρωποι με μπροστάρηδες έντιμους και ανιδιοτελείς αρχηγούς . Η Πολιτεία να λειτουργεί με αρχές και νόμους δημοκρατικούς .Να υπάρχει Ελευθερία Ισότητα και Αλληλεγγύη. Να νοιάζεται η πολιτεία για τους ανήμπορους και όλοι να συνεισφέρουν στην Πατρίδα ο καθένας κατά το έχει του. Γι αυτά αγωνιστήκαμε τότε, αυτά επιδιώξαμε αφού πρώτα αποκτήσαμε την Ελευθερία μας.
Μ. Αυτά όπως τα λές σεβαστέ μου Κασομούλη τα λέει, τάγραψε και ο Ρήγας ο Βελεστινλής στη «Νέα Πολιτική Διοίκηση» , νομίζω.
Κ.– Σωστά. Όλοι οι Φιλικοί μελετήσαμε στοχαστήκαμε με τις ιδέες του Ρήγα. Αυτός βάρεσε σάλπιγγα πρώτος για ξεσηκωμό όλων των υπόδουλων λαών στα Βαλκάνια με γενική Επανάσταση. Πυρπόλησε τις καρδιές μας με τα επαναστατικά του κείμενα , με το Θούριο και με όλα τα φυλλάδια και με τη Θυσία τη δική του και των συντρόφων του. Στενοί του συνεργάτες ήταν οι δικοί μας οι Μαρκίδες Πούλιου . Στο τυπογραφείο τους στη Βιέννα τυπώνονταν όλα αυτά. . Άς όψεται όμως εκείνος ο τιποτένιος ο Κοζιανίτης, στην Τεργέστη που τους πρόδωσε και χάθηκε νωρίς ο Ρήγας με τους συντρόφους του και το δικό μας το παλικάρι ο Θεοχάρης ο Τουρούντζιας .Βέβαια τους κυνήγησε και η επίσημη Εκκλησία . Αφόρισαν το Ρήγα και μάζεψαν οι Δεσποτάδες με εντολή του Πατριάρχη όλα τα επαναστατικά φυλλάδια απ ο όπου κυκλοφορούσαν. Άν ζούσε ο Ρήγας αλλιώς θα ήταν τα πράγματα .Σε πιο καλή σειρά θα έμπαινε η Επανάσταση και θα γινόταν πιο νωρίς.. Πές μου όμως τώρα ποιος είσαι εσύ που μου μιλάς τόση ώρα , από πού κρατάει η σκούφια σου και με κρένεις απ την αρχή Πατριώτη;
Μ.-Είμαι Σιατιστινός , σεβαστέ μου Κασομούλη. Από τη Γεράνεια. Έμενα κι εγώ στο μαχαλά πάνω απο τον Άγιο Νικόλαο, στον ίδιο δρόμο που ήταν το πατρικό σας σπίτι. Προς τιμήν σου ονομάστηκε «οδός Νικολάου Κασομούλη» Το αρχοντικό σας ήταν εκεί μέχρι το 1965. Όπως το είχατε αφήσει όταν φύγατε όλη η οικογένεια. Εκεί που γεννηθήκατε όλα τα παιδιά του Κώστα Κασομούλη μέχρι τα 1829 που σας πήρε όλους στη Νάουσα όπου στη μάχη έχασε τη ζωή του και οι Τούρκοι για εκδίκηση αιχμαλώτισαν την Αλεξάνδρα τη μητριά σου με τα παιδιά της Γιάννη Σουλτάνα και Κατερινα για 5 χρόνια κι απελευθερώθηκαν με βαριά λύτρα που πλήρωσαν οι συγγενείς και φίλοι 25 χιλιάδες λίρες με φροντίδα του Στορνάρη του Αρχηγού σου πουυπηρέτησες ως γραμματικός και πρωτοπαλίκαρό του. Εκεί όπου, όπως γράφεις στα σημειώματά σου , επέστρεψες ύστερα από απουσία 10 χρόνων σε περιπέτειες εμπορικές και πολεμικές δίπλα στον πατέρα σου μετά τον όρκο στη Φιλική Εταιρεία και συνάντησες τις αδελφές σου και τη μητριά σου, τους γείτονες τους φίλους σου τους συμμαθητές σου τους δασκάλους σου και όλους τους συμπατριώτες που έρχονταν με συγκίνηση να σε καλωσορίσουν. Στο σπίτι όπου ο Μητροπολίτης και οι Πρόκριτοι της Σιάτιστας , ο Νιόπλιος , ο Παπαγόρας, ο Μοσχοπολιάνος , ο Δημ. Χατζημι-χαήλ και άλλοι έκαναν σύσκεψη και σε όρισαν εκπρόσωπο της Σιάτιστας για να βρεθείς ως υπεύθυνος στη ΣΥΝΑΞΗ των Ολύμπιων Οπλαρχηγών . Κι εσύ πιστός στο χρέος προς την Πατρίδα , με ζήλο που στον εμφύσησε ο Πατέρας σου και με έξοδα δικάσου δέχτηκες με χαρά και επαναστατικό ενθουσιασμό κι ανταποκρίθηκες. Ενώ θα μπορούσες να ζήσεις μια ανέμελη ζωή και να διαλέξεις , όπως λές , για γυναίκα σου όποια ήθελες από τις ευγενείς ωραίες και σεμνές παρθένες που σου προξένευαν από τις δύο συνοικίες ,τη Γεράνεια και τη Χώρα. Σ αυτό το σπίτι έκαμες τη σύναξη με τα υπό την στρατιωτική σου καθοδήγηση 25 Σιατιστινά παλικάρια και δώσατε εκατοντάδες μάχες, ταγμένοι στον ιερό Αγώνα για ην επιτυχία της Επανάστασης .
Κ. -Χαίρομαι πάρα πολύ που συνομιλώ μ έναν συμπατριώτη μου Σιατσνό . Πώς όμως γνωρίζεις τέτοιες λεπτομέρειες για τη ζωή μου και τη δραάση μου ; Αυτά τα μολογούσα μόνο σε συντρόφους και συναγωνιστές, και σε φίλους Στυλιδιώτες όπου ζούσα τα τελευταία τριάντα χρόνια με την οικογένειά μου, ως την ημέρα που «έφυγα» για πάντα στις 10 Ιανουαρίου 1871, όταν κάναμε μουχαμπέτι και μου ζητούσαν να τους διηγηθώ την ιστορία μου. Εσένα ποιος σου τα είπε;
Μ.- Στα σημειώματά σου, τα σχολαστικά ημερολόγια που κρατούσες για όλα τα στρατιωτικά συμβάντα που έζησες και γνώρισες από το 1821 ως το 1833 πού ήρθε ο Όθωνας. Εκεί τα είδα αυτά γραμμένα. 2.700 τόσες σελίδες μας άφησες και έχουνε γίνει βιβλία, τρείς τόμοι. «Ενθυμήματα Στρατιωτικά της Επανάστασης των Ελλήνων 1821-1833» είναι ο τίτλος τους. Εκδόθηκαν πριν 80 χρόνια με τη φροντίδα ενός ειδικού σ αυτή τη δουλειά που διάβαζε και καταλάβαινε τις λέξεις οποιουδήποτε γραφικού χαρακτήρα επιτήδειος γραφιάς, Γιάννης Βλαχογιάννης με τόνομα.
Κ.-Διασώθηκαν λοιπόν τα γραφτά μου ; Μεγάλη χαρά και τιμή για μένα, γιατί είχα μείνει με τον καυμό μην πάει χαμένος τόσος κόπος ,τόσα ξενύχτια, τόση αγωνία να τα γράφω όλα ακριβώς όπως τάβλεπα και τάκουγα. Έγραφα με βαθειά έγνοια μην αδικήσω κανέναν , μη μου ξεφύγει καμιά λεπτομέρεια για τα συμβάντα ό,που βρέθηκα φεύγοντας από τη Σιάτιστα ,στο Βέρμιο, μετά Νάουσα, Όλυμπο, Ψαρά, Ύδρα, Τρίπολη, Δερβενάκια, Ναύπλιο, Σχοινόλακα, ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ. Τά χειρόγραφά αυτά τα διέθεσα εμπιστευτικά στον Γεώργιο Λασσάνη , τον Κοζιανίτη το 1837 όταν ήταν Γραμματέας Οικονομικών. Έμπιστος εταιριστής της Φιλικής κι αυτός ο γενναίο χιλίαρχο του Ιερού Λόχου , υπασπιστής και γραμματικός του μεγάλου και πρώτου στρατηγού στο ξεκίνημα της Επανάστασης, στο Δραγατσάνι και το Ιάσιο, του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Ήταν ο πιο γραμματισμένος από όλους τους Αγωνιστές της Επανάστασης , ο Λασσάνης, μορφωμένος στο εξωτερικό ! Τον παρακάλεσα να τα τακτοποιήσει κατά το δέον για να τυπωθούν. Δεν θα βρήκε χρόνο φαίνεται και ευτυχώς , όπως μου λές, έμειναν άθικτα και έπεσαν σε καλά χέρια τόσα χρόνια !
Μ.-Από τα βιβλία αυτά μαθαίνουμε όσοι θέλουμε να ξέρουμε λεπτομέρειες για την προετοιμασία της Επανάστασης , για το Αρματολίκι που πρώτος και καλύτερος εσύ έγραψες και από τις ζωντανές περιγραφές σου για τις νικηφόρες μάχες αλλά και τους κινδύνους να χαθεί η Επανάσταση . Και οι ειδικοί ,όσοι έγραψαν ή γράφουν βιβλία και διδάσκουν Ιστορία για την περίοδο της Επανάστασης στα βιβλία σου βρίσκουν τις πιο έγκυρες πηγές, Οι περισσότεροι μελετητές οι οποίοι συμβουλεύον-ται τα απομνημονεύματα όλων όσοι είχατε κρατήσει σημειώσεις και ημερολόγια των χρόνων εκεί-νων, παρακαταθήκη ανεκτίμητη για την Ιστορία του Έθνους μας, ομολογούν ότι τα δικά σου είναι τα πιο αντικειμενικά και διαφωτιστικά. Για το σπουδαίο σου αυτό έργο δικαιούσαι και σου αποδίδουμε ακόμα περισσότερη ΤΙΜΗ και ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ.
Κ.-Δηλαδή πατριώτη με μνημονεύετε συχνά, όχι μόνο στις επετείους. Αυτό με χαροποίησε ιδιαίτερα γιατί ό,τι έγραψα για τα χρόνια από το 1821 ως το 1833 το έκαμα για να μείνει στον αιώνα τον άπαντα η Ιστορία της Εθνικής Επανάστασης των Ελλήνων, χωρίς κορώνες και φκιασιδώματα. Όπως ζήσαμε τα παθήματά μας και όπως ζυμωθήκαμε με τα πάθη μας. Αυτά έγραψα. Σε ακούω τόση ώρα με προσοχή αλλά δεν μου είπες αυτό που ήθελες να με ρωτήσεις από την αρχή.
Μ.– Πές μου σε παρακαλώ πάρα πολύ σεβαστέ πατριώτη ΝΙΚΟΛΑΕ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ , είχες ποτέ σου ψευδώνυμο, δηλαδή σε λέγανε ποτέ , υπόγραψες ποτέ ΕΣΥ για οποιοδήποτε λόγο με το επίθετο Κασίμης ή Κασούμης ;
Κ.– ΟΧΙ ΠΟΤΕ ! Τι παλαβά πράγματα είναι αυτά που με ρωτάς , πώς σου ήρθε τέτοια ιδέα;
Μ.– Άκου τι σοφίστηκαν κάποιοι . Σκέφτηκαν να σε κάνουν ντέ και καλά Κοζανίτη. Ότι γεννήθηκες δηλαδή στην Κοζάνη . Βρήκαν ότι κάποιο νήπιο που βαφτίστηκε το 1795 ονόματι Κασίμης Νικόλαος του Λαζάρου κι ένα άλλο, ονόματι Κασούμης Νικόλαος του Κώστα, γραμμένος κι αυτός στο ίδιο το κιτάπι της Μητρόπολης Σερβίων είναι ένα και το αυτό πρόσωπο δηλαδή « ο γνωστός συγγραφέας των Ενθυμημάτων Νικόλαος Κασομούλης του Κωνσταντίνου». Και ότι υπάρχουν απόγονοι από το σόϊ των Κασομούληδων στην Κοζάνη με το επίθετο Αρβανίτης ! Κι ακόμα ότι το 1959 «ανακάλυ-ψαν» και μια ιδιόγραφη διαθήκη, τάχατες με υπογραφή σου βαλμένη στις 18 Ιουλίου του 1871. Την υπόγραψες δηλαδή έξη μήνες μετά το θάνατό σου που συνέβη στις 10 Ιανουαρίου 1871 !!!
Κ.- Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται. Είναι ανέντιμες πράξεις είναι ψέματα εξοργιστικά. Έπρεπε να τους διαψεύσετε. Στα σημειώματά μου λέω ξεκάθαρα ποια είναι η ιδιαιτέρα μου Πατρίς , πού γεννήθηκ , μεγάλωσα, έμαθα γράμματα και σε ποιο ένδοξο περιβάλλον ανατράφηκα. Ποιάς πόλης χώμα φίλησα όταν έφυγα με τους 25 συμπατριώτες, συμπολεμιστές μου για να πολεμήσουμε ό,που μας χρειαζόταν η Επανάσταση ; Η ΣΙΑΤΙΣΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ αγαπητέ συμπατριώτη. Πρέπει να βρείτε τρόπο, έστω και τώρα, να αποκατασταθεί η Αλήθεια. Ντροπής πράγματα !
Μ.– Απάντησαν στους Κοζανίτες πολλοί επιστήμονες και Σιατιστινοί λόγιοι και ιστορικοί, μόλις δημοσιοποιήθηκε η λαθροχειρία τους. Οι σοβαροί ιστορικοί και ερευνητές ξέρουν την αλήθεια και σε ονομάζουνε Σιατιστινό. Είναι και πολλοί όμως που δεν ερευνούν σωστά και αντι γράφουν την Κοζανίτικη άποψη. Έτσι δημιουργήθηκε σύγχυση γύρω από αυτό το θέμα. Ακόμα και η Επιτροπή των εορτασμών για τα 200 χρόνια της Επανάστασης κι αυτή Κοζανίτη λόγιο σε βάφτισε. . Άκου τώρα και το χειρότερο. Κάποιος σύλλογος το 1974 σου έστησε Ανδριάντα εδώ στην Κοζάνη. Εδώ που «συνομιλούμε» είμαστε στην Κοζάνη !!! Στο άγαλμα γράψανε ΚΟΖΑΝΗ για πατρίδα σου.
Κ.– Άα, μα αυτοί τόχουνε παραχέσει το χοζμέτι, με το συμπάθειο, όπως έλεγε κι ο πατέρας μου. Είναι αδιανόητο. Γράψτε ΣΙΑΤΙΣΤΑ εκεί που γράψανε Κοζάνη , ή πληρώστε λύτρα, (το κόστος του αγάλματος) να με πάρετε από δώ. Δεν είναι έντιμη η τιμή που μου κάνανε να μου στήσουν μ αυτό τον τρόπο αδριάντα !!!!!
Χαιρέτησα γονυκλινείς τον Σιατιστινό λόγιο, ήρωα Αγωνιστή του 21 με την υπόσχεση ότι με κάθε δυνατό τρόπο θα διαδώσουμε την ΑΛΗΘΕΙΑ: Οτι ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Κ.ΚΑΣΟΜΟΥΛΗ ΕΙΝΑΙ ΤΗ ΣΙΑΤΙΣΤΑ.
Μάνιος Παναγιώτης
